Transport van ammoniak via pijpleiding vanuit het Zeeuwse deel van North Sea Port is technisch uitvoerbaar, kan veilig en is economisch haalbaar.

North Sea Port, Smart Delta Resources en Provincie Zeeland besloten in maart 2024 een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar een ammoniaknetwerk vanuit de haven van Vlissingen richting het achterland in Duitsland, Nederland en België. Uit het onderzoek blijkt dat het transport via pijpleiding veilig kan en economisch haalbaar is, mits aan enkele voorwaarden wordt voldaan.

Conclusies haalbaarheidsonderzoek 
Het onderzoek toont aan dat een pijpleiding technisch mogelijk is en een veilige en economisch haalbare optie kan zijn voor het transport van ammoniak. De onderzochte pijpleiding voldoet daarbij aan de huidige veiligheidsstandaarden. Dit hangt echter sterk af van hoge standaard van veiligheid waaraan voldaan moet worden. Daarnaast zal er voldoende ammoniak door de leiding getransporteerd moeten worden om economisch rendabel te zijn en om een investering in een speciale ammoniakpijpleiding te rechtvaardigen. Op lange termijn is een ammoniakpijpleiding de meest kosteneffectieve manier van transport. Dat blijkt uit de transportkosten en de beoordeling van het economisch omslagpunt. De vraag naar ammoniak en het gebruik van ammoniak en waterstof als alternatieve industriële energiebronnen blijft de komende jaren echter onzeker. De verwachting is dat een dergelijk project een lange doorlooptijd zal kennen. Zeker in de beginfase zal het vervoer van ammoniak per spoor en via binnenvaart daarom zeker nodig zijn om de bevoorradingsketens en een markt met eindgebruikers tot stand te brengen. 

Samenvatting rapport
Met de resultaten van deze studie is voor de consortiumpartners vertrekpunt voor de verdere verkenning hoe ammoniak een veilige rol kan spelen in de energietransitie in Zeeland, Nederland en het achterland. De publieke management samenvatting van het rapport is hier te vinden. Het onderzoek is uitgevoerd door consultants WSP en Aviv, met deelname van verschillende marktpartijen binnen North Sea Port. Daarnaast is de studie mede mogelijk gemaakt door de Stichting Zeeuwse Publieke Belangen. 

Groene ammoniak
De industrie binnen North Sea Port vormt het grootste waterstofcluster van de Benelux. Naast de productie van duurzaam geproduceerd waterstof in het havengebied, zal de import van groene ammoniak een cruciale rol spelen in het versnellen van de energietransitie. Ammoniak wordt gezien als een zeer geschikte drager van waterstof en zal gebruikt worden om groene waterstof te importeren vanuit diverse landen. Daarnaast zal ammoniak dienen als duurzame brandstof en grondstof. Binnen North Sea Port is er dan ook een groeiende betrokkenheid van huidige en toekomstige bedrijven bij de productie, overslag, opslag, of doorvoer van ammoniak.

Veilig transport van ammoniak 
Een deel van de geïmporteerde ammoniak zal naar verwachting lokaal terug omgezet ('gekraakt') worden naar waterstof. Deze waterstof kan als noodzakelijke bouwsteen gebruikt worden in onder meerde raffinage-, chemie- of staalsector. Een ander deel van de ammoniak kan direct verbruikt worden in de regio of via pijpleidingen naar het achterland worden getransporteerd. Omdat een leidingennetwerk op dit moment ontbreekt, spelen nu vooral binnenvaart en spoor een rol in het transport. Gelet op de mogelijke impact op de externe veiligheid en de relatief beperkte beschikbaarheid van materieel en capaciteit van spoor- en vaarinfrastructuur van deze achterlandverbindingen, is in deze studie de haalbaarheid van een ammoniaknetwerk onderzocht. Dit ammoniaknetwerk zou vanaf Moerdijk aantakken op de ammoniakleiding die is voorzien als onderdeel van de Delta Rhine Corridor, de buisleidingenstrook die wordt ontwikkeld en die loopt van het havengebied Rotterdam via Noord-Brabant naar Limburg en Duitsland.