Industriële warmte-uitwisseling speelt een sleutelrol in de verduurzaming van energie-intensieve regio’s. Door restwarmte niet als afval, maar als grondstof te benaderen en samenwerking tussen bedrijven te stimuleren, ontstaat een systeemverandering die de weg vrijmaakt voor efficiëntere, circulaire en toekomstgerichte warmtevoorziening.

Waarom is deze uitwisseling belangrijk?

In onze regio gaat jaarlijks veel industriële warmte verloren, terwijl andere bedrijven net warmte nodig hebben. Door vraag en aanbod slim te koppelen, kunnen we:

  • CO₂-uitstoot verlagen,
  • energieverbruik optimaliseren,
  • en fossiele brandstoffen vervangen.

Wat houdt dit project rond duurzame warmte in?

Dit gezamenlijk project van Smart Delta Resources Flanders, POM Oost-Vlaanderen en UGent onderzoekt hoe industriële restwarmte in de Vlaamse North Sea Port-regio kan worden hergebruikt en opgewaardeerd met hoge temperatuur warmtepompen. Door restwarmte slim in te zetten binnen en tussen bedrijven, ontstaat een robuust ecosysteem dat de energie-efficiëntie verhoogt, de CO₂-uitstoot verlaagt en de industriële warmtetransitie versnelt.

Rol van Smart Delta Resources

Via de Taskforce B2B Heat brengen we in kaart waar warmte vrijkomt en waar die nuttig kan worden ingezet. SDR zorgt voor kennisdeling, begeleidt bedrijven bij het opstarten van projecten en geeft advies over mogelijke steunmaatregelen. Dankzij het nauwe contact met de industrie worden oplossingen afgestemd op wat bedrijven nodig hebben én op wat echt bijdraagt aan een lagere CO₂-uitstoot en een duurzamere industrie.

Afbeelding
POM UGent SDR

Wat onderzoeken we?

En hoe doen we dat?
Afbeelding
B2B heat industriële warmte-uitwisseling POM SDR
Met een thermodynamisch model analyseren we de efficiëntie van warmte-uitwisseling op basis van temperatuur, druk en volume.
Met een techno-economisch model krijgen we inzichten in omzet, kosten, cashflow, opex (operationele kosten) en capex (investeringskosten) en kunnen investeringsbeslissingen ondersteund worden.

Van theorie naar praktijk: testen in Gentse cluster

POM Oost-Vlaanderen, SDR Flanders en UGent werkten samen aan een model dat helpt om warmte-uitwisseling tussen bedrijven beter te begrijpen. Dat thermodynamisch model werd getest in een cluster van bedrijven in de regio rond Gent. 
Een deel van deze kennis is zelfs opgenomen in een wetenschappelijke publicatie namelijk in Applied Thermal Engineering.

 

Van inzicht naar investeringsbeslissing met het tweede model 

Op basis van dit eerste model ontwikkelden SDR en POM een tweede techno-economisch model dat bedrijven helpt om te berekenen of investeren in gezamenlijke warmteprojecten rendabel is. Zo brengen we technische kennis en economische inzichten samen, met als doel: energie besparen en samenwerken rond duurzame warmte.

(dubbele info:)


Wat onderzoeken we?

De afgelopen twee jaar werkten POM Oost-Vlaanderen, SDR Flanders en UGent aan een robuust thermodynamisch model, getest binnen een cluster van bedrijven tussen de R4, de Moervaart, het kanaal Gent-Terneuzen en Sas van Gent. Dit model analyseert de efficiëntie van warmte-uitwisseling op basis van temperatuur, druk en volume.

Een deel van deze kennis is opgenomen in een wetenschappelijke publicatie in Applied Thermal Engineering.

De POM en SDR ontwikkelden dit verder tot een techno-economisch model dat investeringsbeslissingen ondersteunt, met inzichten in omzet, kosten, cashflow, opex (operationele kosten) en capex (investeringskosten). De focus ligt op het verhogen van de energie-efficiëntie via samenwerking en warmtepomptechnologie. 

Concrete acties en volgende stappen:

Start samenwerking:

ondertekening van de overeenkomst 
Deze markeerde de start van het verbredingstraject, waarin industriële warmte-uitwisseling in meerdere clusters binnen de Vlaamse North Sea Port-regio werd onderzocht.

Verdiepingstraject

Samen met de betrokken bedrijven uit de oorspronkelijke cluster (tussen R4, de Moervaart, het kanaal Gent-Terneuzen en Sas van Gent) werken we tegen eind 2025 aan een projectdefinitie voor een warmtenetwerk.

Verbredingstraject

Tegelijk onderzoeken we volgens dezelfde methodiek de technische en economische haalbaarheid van warmtenetten in andere industriële clusters binnen de regio.

Hoge temperatuur warmtepompen

In veel industriële processen komt warmte vrij die vaak verloren gaat via rookgassen, koelwater of andere reststromen. Hoge temperatuur warmtepompen (HTHP) maken het mogelijk om die restwarmte opnieuw bruikbaar te maken. Ze halen warmte uit een lage temperatuurbron en verhogen die tot temperaturen van 120°C tot 200°C of meer, precies wat nodig is voor toepassingen zoals stoomproductie in de chemie, staal of voedingssector.

Deze technologie is een gamechanger voor de industrie: waar klassieke warmtepompen vooral geschikt zijn voor woningen of kantoren, kunnen HTHP’s ook ingezet worden in zware industriële processen. Dat opent de deur naar volledige elektrificatie van proceswarmte, waardoor bedrijven minder afhankelijk worden van aardgas en hun CO₂-uitstoot aanzienlijk kunnen verlagen.

Binnen industriële clusters zoals North Sea Port biedt dit extra kansen. In regio’s met veel bedrijvigheid en beschikbare restwarmte kunnen HTHP’s lokaal worden ingezet en gekoppeld aan warmtenetten. Zo ontstaat een circulair energiesysteem waarin warmte slim wordt uitgewisseld tussen bedrijven, een aanpak die zowel ecologisch als economisch rendeert.