De energietransitie wordt steeds concreter en vereist enorme investeringen, grote hoeveelheden CO2-vrije energie en een tijdige realisatie van passende infrastructuur met cross-border connecties. In de Schelde-Deltaregio bevindt zich een van de 5 industriële clusters in Nederland. De regio strekt zich uit van Bergen op Zoom richting het havengebied van North Sea Port met Vlissingen, Terneuzen en langs de Kanaalzone naar Gent. Het onlangs gepresenteerde rapport Cluster Energie Strategie 2022 beschrijft het Nederlandse deel van de plannen die het industriecluster wil uitvoeren om de CO2-reductie klimaatdoelen te halen en geeft het overzicht van de te ontwikkelen infrastructuur om deze te kunnen realiseren.

Gebaseerd op 40 concrete, innovatieve verduurzamingsplannen

Smart Delta Resources (SDR), de crossborder samenwerking van industrie, haven en overheden binnen de regio, heeft de decarbonisatieroute voor de industrie geformuleerd op basis van waterstof, elektrificatie, CO2 afvang en hergebruik/opslag, en restwarmte. De Cluster Energie Strategie 2022 geeft een beeld van de verduurzamingsstrategie van de industrie in de regio, gebaseerd op een bundeling van 40 concrete, innovatieve verduurzamingsplannen. Meerdere technologieën en programma’s zijn nodig om complementair aan elkaar te bewerkstelligen dat de Schelde-Deltaregio in 2050 klimaat-neutraal kan opereren.

Enkele belangrijke conclusies uit het rapport zijn:

• Verzwaring van het elektriciteitsnetwerk door TenneT is noodzakelijk om de industrie te kunnen elektrificeren en groene waterstofproductie mogelijk te maken. De realisatie van een nieuw 380 kV-station nabij Borsele is gepland in 2028 en de uitbreiding van het 380 kV-net naar Zeeuws-Vlaanderen is nodig kort na 2030.
• De Schelde-Deltaregio huisvest op dit moment het grootste industriële waterstofcluster van de Benelux. Vanaf 2024 zullen de eerste elektrolysers voor de productie van groene waterstof in bedrijf komen. Daarnaast liggen er grote kansen voor de import en doorvoer van waterstof in de vorm van ammoniak en Liquid Organic Hydrogen Carriers (LOHC).
• Om vraag en aanbod van waterstof te verbinden is een robuust, grensoverschrijdend waterstofnetwerk nodig, met tijdige verbindingen met andere clusters, opslag in Noord-Nederland en het buitenland. Hiervoor wordt actief samengewerkt met Gasunie en Fluxys.
• CO2-transport per schip ten behoeve van CCS (CO2-afvang en -opslag) vormt voor veel bedrijven een noodzakelijke stap om op korte termijn vergaande CO2-reductie mogelijk te maken.
• Binnen het industriële cluster is een ruime hoeveelheid aan restwarmte beschikbaar waarmee de gehele gebouwde omgeving van Zeeuws-Vlaanderen en Midden-Zeeland verwarmd kan worden.

Extra uitdagingen vanwege energiecrisis en stikstofeisen

Het is van groot belang dat de industrie in de regio kan verduurzamen en tegelijkertijd concurrerend en innovatief blijft. Deze bedrijven bieden immers een enorme werkgelegenheid en zijn een belangrijke spil in het regionale ecosysteem van industrie, mkb en inwoners. De industrie voedt, verwarmt, zorgt dat we kunnen rijden en levert grondstoffen voor bijna álles wat we in ons dagelijks leven gebruiken. Door de uitvoering van de plannen wordt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en grondstoffen verminderd. Bovendien zullen de plannen ertoe leiden dat meer nieuwe duurzame bedrijven zich in de regio gaan vestigen.

Echter, naast de uitdagingen op het gebied van infrastructuur, zijn er nu extra uitdagingen vanwege de energiecrisis en de stikstofeisen. In deze - ook voor de industrie - moeilijke tijden blijven de ambities nog steeds hoog en blijven alle 40 projecten in ontwikkeling.

De Schelde-Deltaregio: klimaatneutraal en circulair

De projecten van de leden van Smart Delta Resources leveren meer dan een kwart van de benodigde CO2-reductie van de industrie in 2030. De realisatie van deze projecten, de aanleg van de benodigde infrastructuur en de aanlanding en opwekking van duurzame energie biedt ook kansen om de transitie naar een meer circulaire industrie te maken. Dit heeft een aanzuigende werking voor nieuwe bedrijvigheid, waardoor het cluster haar bijdrage aan de welvaart in de Schelde-Deltaregio verder kan vergroten. ‘Together for a future proof industry.’

Download hier het rapport Cluster Energie Strategie 2022: SDR-CES 2022.pdf