Smart Delta Resources heeft met interesse kennisgenomen van de klimaat- en energiemaatregelen die maandag zijn gepresenteerd door minister Jetten met de Voorjaarsnota 2024. De energietransitie kan niet wachten en daarom moet het demissionaire kabinet blijven werken aan verdere uitwerking en implementatie van klimaat- en energiebeleid. Uit een eerste lezing blijkt dat het pakket zowel positieve maatregelen voor de verduurzaming van het Zeeuwse cluster bevat, als beleidsvoorstellen waarover zorgen zijn ontstaan in de energie- en industriesector.

De komende tijd staat in het teken van een verdere analyse van de exacte impact op de industriële verduurzamingsopgave binnen ons cluster. Het pakket bevat veel maatregelen die de verduurzaming van het cluster gaan ondersteunen, zoals onder meer:

• Het voorgestelde verlaagde tarief voor het gebruik van waterstof, waarover met Prinsjesdag meer duidelijkheid volgt;
• De extra inspanningen richting verduurzaming van koolstofgebruik in de chemiesector, waaronder ketenvorming en recyclingtechnieken voor circulaire plastics;
• Het voorgestelde besluit over de inzet van waterstof in de raffinagesector. Dit is positief ontvangen door Smart Delta Resources, maar het cluster benadrukt dat duidelijkheid over de precieze uitwerking snel moet volgen;
• Ook de compensatie voor hoge elektriciteitskosten helpt bij elektrificatie, maar betreft nu helaas nog een eenmalige oplossing - in plaats van een structurele.

De industrie maakt zich echter wel zorgen over kostenverhogende voorstellen, zoals de aanpassing van de gasbelasting en het besluit op de CO2-heffing. Hoewel deze laatstgenoemde extra heffing boven op het ETS-systeem de Nederlandse industrie moet stimuleren om CO2-uitstoot sneller te verminderen, is het belangrijk dat deze heffing niet zijn doel voorbijschiet. Het huidige plan om de heffing na 2028 fors te verhogen tot 216 euro kan namelijk een averechts effect hebben, wanneer er niet aan de randvoorwaarden voor verduurzaming is voldaan. Daarnaast kan het vertragend werken voor het lopende proces tot maatwerkafspraken. 

Aan de ene kant is tijdige realisatie van de benodigde infrastructuur randvoorwaardelijk aan de beoogde CO2-reductie. Juist die realisatie lijkt nu vaak te laat te komen, waardoor bedrijven deze heffingen wel willen, maar niet kunnen voorkomen. Aan de andere kant tonen recente onderzoeken aan dat het level playing field voor de Nederlandse industrie ten opzichte van andere Europese landen al uit balans is, en deze maatregelen kunnen dit verder verslechteren. Dit kan leiden tot het uitblijven van de noodzakelijke (duurzaamheids)investeringen binnen de Nederlandse landsgrenzen en het ongewenst verplaatsen van productieprocessen. Op mondiale schaal wordt hiermee geen klimaatimpact gerealiseerd, blijkt ook uit de recente PBL-studie, en is daarnaast nadelig voor brede welvaart en werkgelegenheid in Nederland. 

Als er aan de randvoorwaarden wordt voldaan (tijdige realisatie infrastructuur, voldoende aanbod duurzame energie, etc.) kunnen we voorkomen dat deze maatregelen slechts lastenstapelingen worden. Ons cluster committeert zich dan ook aan de publiek-private samenwerking met de overheid om dit mogelijk te maken. We gaan de komende tijd in gesprek met onze leden om het pakket en de impact ervan verder te analyseren. 

We volgen het verdere uitkristalliseren van deze maatregelen en de verdere behandeling in de Tweede Kamer nauwlettend vanuit de blijvende intentie om de industrie in ons cluster te verduurzamen en te verankeren als basis voor brede welvaart. 

Together for a future-proof industry!